Báo Chí Xưa Việt Nam

Tuần Báo Ngày Nay 1935-1940

Ngày Nay là tên gọi một tuần báo do Tự Lực văn đoàn chủ trương, phát hành định kỳ suốt giai đoạn 1936-40 và tồn tại như một phiên bản thay thế tờ Phong Hóa đã bị cấm. Ban sơ đối tượng độc giả trọng yếu mà Ngày Nay hướng đến là nữ phái, mãi về sau mới bành trướng dần sang các đối tượng khác

Tuần Báo Phong Hóa 1932-1936

Phong Hóa (1932 - 1936) là một tuần báo xuất bản tại Hà Nội (Việt Nam), và đã trải qua hai thời kỳ: từ số 1 (ra ngày 16 tháng 6 năm 1932) đến số 13 (ra ngày 8 tháng 9 năm 1932) do Phạm Hữu Ninh làm Quản lý và Nguyễn Hữu Mai làm Giám đốc chính trị, từ số 14 (ra ngày 22 tháng 9 năm 1932) đến số cuối (số 190 ra ngày 5 tháng 6 năm 1936) do Nguyễn Tường Tam (Nhất Linh) làm Giám đốc. Tháng 6 năm 1935, báo bị nhà cầm quyền thuộc Pháp ra lệnh đóng cửa 3 tháng, rồi lại được tiếp tục xuất bản cho đến số 190 (ra ngày 5 tháng 6 năm 1936), thì bị đóng cửa hẳn. Đây chính là tờ báo "trào phúng đầu tiên" trong lịch sử báo chí Việt Nam kể từ số 14 trở đi.

Tuần Báo Thanh Nghị 1941-1945

Báo Thanh Nghị thoạt tiên là một nguyệt san, số đầu tiên ra mắt vào tháng 5, 1941, số sau cùng vào tháng Tám, 1945. Đúng một năm sau số ra mắt, bắt đầu từ ngày 1 tháng 5, 1942, báo ra mỗi tháng hai kỳ, vào ngày 1 và 16. Và đến đầu năm 1944 thì Thanh Nghị bắt đầu ra hàng tuần, có nhà in riêng. Nhóm chủ trương của báo Thanh Nghị là những người bạn thân của nhau, không thuộc một tổ chức chính trị hay văn hóa nào. Thoạt tiên, đó là ba người bạn cùng học luật trong thập niên 1930 là Vũ Đình Hòe, Phan Anh và Vũ Văn Hiền thường trao đổi với nhau những thao thức về tình hình đất nước. Đến khi chiến tranh thế giới lần thứ hai chớm bùng nổ thì nhóm này thêm hai người nữa, là Hoàng Thúc Tấn và Lê Huy Văn. Đây là năm người chủ trương của báo Thanh Nghị.

Tuần Báo Tân Văn 1933-1936

Thanh Nghệ Tĩnh Tân Văn 1930-1936

Cao Miên Hướng Truyền 1929-1930

Thể Thao Đông Dương 1941-1944

Đuốc Nhà Nam 1928-1937

Tuần Báo Nước Nam 1940-1945

Tập San Nghiên Cứu Văn-Sử-Địa 1954-1959

Tên đầu tiên của tập san này là Tập san nghiên cứu Sử ký – Địa lý – Văn học do Ban nghiên cứu Sử Địa Văn xuất bản số đầu tiên vào tháng 6 – 1954 với giá bán là 1200 đ. Sau đó, không rõ vì lý do gì mà đổi lại thành Văn Sử Địa (chắc do đọc thế thuận miệng?). Nếu tính tới số cuối cùng ra vào 1 – 1959 thì tập san đã “sống” được 48 số. Mỗi số của tập san đều có một chủ đề riêng, như số 1 là Khoa học lịch sử và công tác cách mạng, thường thì các bài viết trong số đó sẽ theo chủ đề được trương ra ở bìa.

Tập San Sử Địa 1966-1975

Tập san Sử Địa là một tập san học thuật sưu tầm, khảo cứu chuyên ngành do nhóm giáo sư, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Sài Gòn thuộc Viện Đại học Sài Gòn chủ trương thực hiện, phát hành mỗi 3 tháng, với Nguyễn Nhã làm chủ nhiệm và Phạm Thị Hồng Liên quản lý, và với sự bảo trợ của nhà sách Khai Trí tại Sài Gòn. Toàn bộ Tập San Sử Địa gồm có 29 số (22 tập), được phát hành từ năm 1966 cho tới sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 thì ngừng lại.

Tạp Chí Tri Tân 1941-1945

Tri tân là một tạp chí văn hóa xuất bản hàng tuần ở Hà Nội, Việt Nam bắt đầu từ năm 1941 đến năm 1945 thì đình bản. Tên của tạp chí được rút từ mệnh đề "ôn cố tri tân" (chữ Nho: 溫 故 知 新), tức là "xét lại (cái) cũ (để) biết (cái) mới" trích từ sách Luận Ngữ của Nho giáo và đúng với danh đề đó, báo Tri Tân chủ yếu đăng những bào biên khảo, dịch thuật, và phóng sự về những đề tài văn hóa, lịch sử cùng những tiểu thuyết và văn thơ sáng tác hướng cổ. Nhiều lĩnh vực văn hóa mới mẻ như phê bình văn học, triết học, ngôn ngữ học dần xuất hiện trên báo nhưng tất cả với định hướng "tìm nguồn". Người sáng lập là Dương Tụ Quán, chủ bút là Hoàng Thúc Trâm. Tạp chí Tri Tân có công đóng góp cho nền quốc học và đưa chữ Quốc ngữ lên thành một phương tiện truyền đạt những đề tài bác học.

Tạp Chí Nam Phong 1917-1934

Nam Phong tạp chí là một tờ nguyệt san xuất bản tại Việt Nam từ ngày 1 tháng 7 năm 1917 đến tháng 12 năm 1934 thì đình bản, tất cả được 17 năm và 210 số. Tạp chí Nam Phong do Phạm Quỳnh làm Chủ nhiệm và Chủ bút; Phạm Quỳnh làm Chủ biên phần chữ quốc ngữ và Nguyễn Bá Trác làm Chủ biên phần chữ nho. Nam Phong là một trong những tạp chí Việt Nam đầu tiên đúng thể thức, bài bản và giá trị về tri thức, tư tưởng. Trụ sở tòa soạn ban đầu ở nhà số 1 phố Hàng Trống, Hà Nội - cùng nhà Phạm Quỳnh lúc bấy giờ, năm 1926 chuyển về nhà số 5 phố Hàng Da, Hà Nội.

Trung Bắc Tân Văn 1915-1945

Sau khi tờ Đông Dương Tạp Chí ngừng hoạt động, tờ Trung Bắc Tân Văn do nhóm Snâyđơ (Schneider) làm chủ nhiệm và Nguyễn Văn Vĩnh làm chủ bút, ra số 1 ngày 7-1-1915; lúc đầu ra hàng tuần vào ngày Chủ nhật; từ tháng 10-1915 ra một tháng 2 kỳ sau đó nâng lên 3 kỳ. Đây là tờ báo ra hàng ngày duy nhất phát hành rộng ở Bắc và Trung Kỳ. Chính quyền thực dân khai thác tờ báo như một diễn đàn chính trị xã hội phục vụ cho chế độ thuộc địa, nhưng nó cũng trở thành một diễn đàn quan trọng thu hút nhiều cây bút nổi tiếng đương thời trên các lĩnh vực văn hoá. Tờ báo tồn tại đến tháng 4-1941 mới đình bản (tổng cộng 7.265 số, được coi là một trong những tờ báo ra được nhiều số nhất). Sau khi Nguyễn Văn Vĩnh mất (5-1936), người kế tục là Nguyễn Văn Luận và Phạm Huy Lục.

Tạp Chí Duy Tâm 1934-1940

Ngày 5/7/1935, Toàn quyền Đông Dương R.Robin ký nghị định số N604-S cho phép hội Lưỡng Xuyên Phật học (LXPH) xuất bản tạp chí Duy tâm Phật học (DTPH) mỗi tháng ra 4 kỳ, nhưng do những thành viên trong Hội bận nhiều công việc ban đầu cùng với việc mở Phật học đường…, thành thử phải tạm xuất bản mỗi tháng một kỳ. Chủ nhiệm tạp chí là Hòa thượng Huệ Quang (Nguyễn Văn Ân), bác sĩ Nguyễn Văn Khỏe làm quản lý; tòa soạn đặt tại chùa Long Phước, ấp Thanh lệ, làng Long Đức, huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh, in tại nhà in Uynion, sau là Hồng Phát. Ban đầu mỗi kỳ in 3.000 số, tới 1/11/1936 xuống 2.500 số, tới năm 1939 còn 2.000 số. DTPH phát hành quá rộng rãi với đại lý ở 19 tỉnh trong nước, 2 ở Campuchia và 1 ở Lào.

Nguyệt San Phật Giáo Việt Nam 1956-1959

Ngày 19- 9-1956 tạp chí Phật giáo Việt Nam cơ quan ngôn luận của Tổng hội PGVN ra đời mỗi tháng một số. Trong số 3, Tạp chí đã đóng vai trò hết sức quan trọng tạo dư luận trong công cuộc thống nhất các tập đoàn PG: "Hởi các nhà lãnh đạo các tập đoàn Phật giáo trong Tổng hội và ngoài Tổng hội! Quần chúng Phật tử đang nhìn vào các vị. Phật tử Việt Nam ao ước thống nhất và đại đoàn kết trong tinh thần lục hòa xây dựng...Các vị hãy sáng suốt để tránh khỏi những cạm bẩy và những mưu mô chia rẽ của ma vương ngoại đạo đang muốn hủy diệt Chánh pháp

Bồ Đề Tân Thanh 1949-1954

Bồ Đề Tân Thanh tồn tại 6 năm, trừ số 1 có khổ báo nhỏ hơn, các số còn lại đều kích thước 16×24 cm với số trang dao động từ 32-40, các số đôi, số 3 dao động từ 50-60 trang. Báo ra một tháng hai kỳ vào ngày rằm và mồng một. Từ năm thứ 3 trở đi, tức từ số 37-38, ra vào tháng 3-Tân Mão (04-1951) Bồ Đề Bán Nguyệt San đổi tên thành Bồ Đề Tân Thanh cho đến số 120, báo quán dời về 26, Trần Xuân Soạn, Hà Nội và vẫn ra nửa tháng một kỳ. Từ số 37-38 đến số 120 chủ nhiệm kiêm chủ bút vẫn là Văn Quang Thùy, nhưng giám đốc là Lê Quang Đạt và quản lý là Tạ Văn Thực. Các số 34-36 có nhắc việc báo đình bản thời gian ngắn, tuy vậy thấy báo vẫn ra liên tục.

Tạp Chí Bách Khoa 1957-1975

Thời trước 1975 ở miền Nam báo chí tư nhân rất phong phú, nhất là từ sau năm 1963 thì nhật báo và các tạp chí xuất hiện rất nhiều. Nhưng những ai theo dõi tình hình báo chí cả hai thời kỳ Đệ nhất và Đệ nhị Cộng Hòa thì đều thấy tờ báo tồn tại lâu dài nhất của miền Nam Việt Nam chính là tờ bán nguyệt san BÁCH KHOA : số 1 ra đời vào ngày 15 tháng 01 năm 1957, số cuối cùng 426 ra ngày 19 tháng 4 năm 1975.

Tạp Chí Đại Học 1958-1964

Xuất bản 2 tháng một kỳ, trọn bộ Tạp chí gồm 40 số, tính theo thứ tự từ số 1 đến số 40. Đáng lẽ có 40 tập, những vì có 2 tập được in ghép là số 4-5 và số 35-36, thành ra chỉ còn 38 tập, số đầu tiên được "trình làng" vào tháng 2/1958 và số cuối cùng được phát hành vào tháng 8/1964. Tất cả đều có cùng một cỡ: 15cm X 24cm. Kể cả bìa, số mỏng nhất là 110 trang (số 6) và số dày nhất là 238 trang (số 4-5). Tính trung bình, mỗi số dày 1cm. Bề dày cả bộ đo được khoảng 2 gang tay, gần 4 dm với 6.287 trang.

Tràng An Báo 1935-1945

Báo Tràng An được xuất bản ở Huế từ ngày 1 tháng 3 năm 1936. Báo ra hai kỳ một tuần vào ngày thứ ba và thứ sáu. Cùng thời gian xuất bản của Tràng An, có tờ La Gazette de Hué (tiếng Pháp). Ông Bùi Huy Tín, chủ nhà in Đắc Lập ( nơi Hoài Thanh là thợ chữa mo-rat từ 1931-1936) là chủ nhiệm của cả hai tờ báo này. Chủ bút tờ Tràng An do ông Phan Khôi đảm nhiệm. Đến đầu tháng 2-1936, ông Phan Khôi bị áp lực của nhà cầm quyền buộc thôi làm chủ bút. Có lẽ vì ông đã cho đăng nhiều bài gây khó chịu cho bọn cầm quyền thời bấy giờ.

Tiểu Thuyết Thứ Bảy 1934-1950

Tiểu thuyết thứ bảy là tờ tuần báo ra đời vào năm 1934, chuyên đăng tiểu thuyết, truyện ngắn. Mỗi số Tiểu thuyết thứ bảy có 44 trang, giá bán thời đó là sáu xu. Tòa soạn báo đóng ở nhà xuất bản Tân Dân, số 93 phố Hàng Bông, Hà Nội. Tiểu thuyết thứ bảy có vai trò và ảnh hưởng quan trọng trong đời sống văn học Việt Nam thời kỳ sôi động trước 1945.

Lục Tỉnh Tân Văn 1907-1944

Tuần báo viết bằng chữ quốc ngữ số đầu tiên ra ngày 14-11-1907 do F.H. Schneider – một chủ nhà in người Pháp sáng lập, Trần Chánh Chiếu (1) làm chủ bút. Tờ báo LỤC TỈNH TÂN VĂN đáng chú ý nhất là khi Trần Chánh Chiếu làm chủ bút. Ông là một người cầm đầu phong trào Minh Tân nên hoạt động rất mạnh để cổ súy phong trào này. Trong thời gian này tờ LỤC TỈNH TÂN VĂN có mối quan hệ đặc biệt với phong trào Đông Du, và Duy Tân.

Phụ Nữ Tân Văn 1929-1934

Trong lịch sử báo chí Việt Nam, tờ báo dành cho nữ giới, lừng danh nhất vẫn là tờ Phụ Nữ Tân Văn: Báo xuất bản hàng tuần. Là tờ báo lấy phụ nữ làm đối tượng đọc chủ yếu, xuất bản thứ 2 ở Việt Nam sau Nữ Giới Chung xuất bản năm 1918. Năm thứ nhất, số 1, ngày 2-5-1929. Sau khi ra số 271, ngày 20-12-1934, báo ngừng xuất bản một thời gian. Ngày 1-4-1934 ra số 272; ngày 21-4-1934 ra số 273 (số cuối cùng) rồi ngừng hẳn.

Khoa Học Tạp Chí 1923-1940

Tạp Chí Sáng Tạo 1956-1960

Tạp chí Sáng Tạo bộ cũ ra được 31 số dưới hình thức nguyệt san. Số đầu ra tháng 10/1956, số cuối 31 ra tháng 9/1959. Sau một thời gian ngưng, tháng 7/1960 tái bản dưới hình thức bộ mới, đánh số lại từ đầu. Bộ mới cũng chỉ ra được vài số (7 hoặc 8?) thì ngừng hẳn.

Tập San Tri Trí 1922-1937

Hội Trí Tri (tên tiếng Pháp: la Société d’Enseignement Mutuel du Tonkin) là một hiệp hội dân lập với chủ trương quảng bá tân học gồm các đề tài khoa học như vệ sinh, phong tục, cùng các kiến thức mới lạ đến trí thức Việt Nam từ năm 1892 đến 1945. Tên của Hội được lấy từ sách Đại Học, một trong Tứ thư của nhà Nho. Trong sách đó có câu: 先致其知、致知、在格物 (tiên trí kỳ tri, trí tri, tại cách vật, có nghĩa là "Trước hết để biết, biết tường tận là do biết nguyên lý sự vật") vậy "Trí Tri" là biết tường tận, ám chỉ sự học hỏi dựa vào khoa học.

Đại Nam Đăng Cổ Tùng Báo 1907

ĐĂNG CỔ TÙNG BÁO là hậu của ĐẠI NAM ĐỒNG VĂN NHẬT BÁO. Năm 1893, Snâyđe, người Pháp, chuyên kinh doanh về nghề in và xuất bản báo ở Việt nam, đứng ra làm chủ nhân tờ ĐẠI NAM ĐỒNG VĂN NHẬT BÁO, với tư cách là một công báo. Năm 1907, Snâyđe chuyển tờ Công báo thành tờ báo đúng nghĩa của nó, xuất bản hàng tuần, bằng hai thứ tiếng Việt và Hán. Nhiều sách viết đây là ĐĂNG CỔ TÙNG BÁO, nhưng ở các trang chữ Quốc ngữ, dòng trên đầu và cả nhiều trang bên trong viết: ĐẠI NAM( ĐĂNG CỔ TÙNG BÁO). Về chữ Hán, ở trang bìa, trong khung giữa chữ to, đậm nét là “ĐẠI NAM ĐỒNG VĂN NHẬT BÁO”; trong khung nhỏ hơn, chữ nhỏ hơn là “ĐĂNG CỔ TÙNG BÁO” in ở bên phải.

Trung Hòa Nhật Báo 1923-1945

Trung hòa nhật báo là tờ báo có sức sống đáng nể. Nếu tính cả hai giai đoạn thì tờ báo này có tuổi đời 22 năm. Trung hòa Nhật báo ra mắt năm 1923. Đây là tờ báo của Công giáo do ông G.Lebourdais làm chủ nhiệm. Ông thầy tu kiêm chủ báo này rất giỏi tiếng Việt và phần lớn các bài xã thuyết (xã luận) trên trang nhất đều do Lebourdais viết dưới bút danh Đông Bích. Quản lý tờ báo là ông Nguyễn Bá Chính. Ông này khi đó là Thư ký cho Tòa Đốc lý Hà Nội (tương đương chức Chánh văn phòng UBND thành phố bây giờ). Ông Bá Chính cũng là tác giả của cuốn sách Hà Nội chỉ nam xuất bản năm 1923. Cộng tác cho tờ Trung hòa ban đầu là một số cây bút sừng sỏ, đáng chú ý là nhà báo Đào Trinh Nhất. Báo quán tại 33 Rue de la Mission (phố Nhà Chung). Giờ nơi này là Trung tâm bồi dưỡng chính trị của quận Hoàn Kiếm. Về nội dung, Trung hòa nhật báo là dạng báo tin tức. Cách dàn trang và sắp cột giống tờ Đông Tây. Báo chia làm 6 cột mục. Trang nhất là các bài xã thuyết (do Đông Bích phụ trách), ngoài ra là các tin tức Âu châu, Trung Quốc, Bắc kỳ và các địa phương của Việt Nam. Đặc biệt, tờ báo này luôn có mục riêng nói về tin tức vùng Vân Nam. Điều này là có lý do. Số là thập niên 30 ở Trung quốc nội chiến liên miên. Các thế lực quân phiệt cát cứ khắp nơi. Ở Vân Nam do viên tướng Long Vân cai quản. Bộ hạ của Long Vân sau này chính là Hà Ứng Khâm, Lư Hán và Tiêu Văn. Long Vân rất thân với người Pháp bởi một lần người Pháp đã chữa mắt cho Long Vân. Chính quyền Pháp coi Vân Nam là bức tường chắn cho Đông Dương nên đặc biệt coi trọng mối quan hệ với Long Vân. Các báo thời đó luôn lấy tin tức Vân Nam để đăng báo và tờ Trung Hòa cũng vậy. Trung hòa nhật báo giai đoạn đầu (có Đào Trinh Nhất, Nguyễn Bích Giai tham gia) là một tờ báo thuần túy đưa tin chính trị- xã hội nên bán rất chạy. Sau thấy lượng độc giả quá đông nên những người theo đạo Thiên chúa mới mượn tờ báo để truyền đạo. Đào Trinh Nhất, Nguyễn Bích Giai, Nguyễn Thượng Huyền dần rút khỏi báo. Tờ Trung hòa nhật báo bị sút kém lượng đọc và đến năm 1939 thì đổi thành Trung hòa. Tờ Trung hòa tiếp tục hoạt động đến năm 1945 thì mới đình bản.

Gia Định Báo 1865-1909

Gia Định Báo - một hiện tượng văn hóa, văn học và ngôn ngữ bằng chữ Quốc ngữ đầu tiên. Nếu di sản văn hóa vật thể của Pháp (tạm gọi thế) như đường hỏa xa xuyên Việt đến nay còn khả dụng, thì Gia Định Báo - một di sản văn hóa phi vật thể - xuất hiện từ đầu thời Pháp thống trị cũng sẽ giúp ta hiểu được khúc quanh lịch sử của đất nước ta: từ phong kiến Á Đông chuyển sang chế độ thuộc địa nửa phong kiến, cụ thể là nước ta bị Pháp cai trị và bắt đầu sử dụng Quốc ngữ Latin đồng thời học tập theo khoa học thực nghiệm Tây phương.

Hà Thành Ngọ Báo 1927-1935

Tháng 6 năm 1927, Hà Thành ngọ báo của cha con nhà tư bản Bùi Xuân Học, Bùi Xuân Thành ra đời. Năm 1929, ông được mời làm chủ bút của báo . Ở đây, ông đã thực hiện cách tân tờ báo toàn diện về cả hình thức lẫn nội dung. Phần trình bày do Đỗ Vân thực hiện với mục đích gây hấp dẫn, ấn tượng mạnh. Về nội dung, ông thực hiện lối văn cô đọng, rút gọn tối đa câu chữ, rút ngắn toàn bộ những thể loại như tiểu phẩm, xã thuyết, thời luận. Ông cho đăng bài ngay ở trang nhất, cột 1 bao giờ cũng có một bài xã thuyết do Hoàng Tích Chu chấp bút (bút danh Hoàng Hồ), bàn về những vấn đề đang được dư luận quan tâm. Cột 2 đưa những tin sốt dẻo, cô đọng, được đặt tít giật gân cỡ lớn, kích thích tò mò của độc giả như "Thi gan với xe lửa bị húc vỡ bong bóng", "Một ông Tây chủ đồn điền bắn nhầm chết con ông Chánh Tổng"... Tuy nhiên những thay đổi này lại gây sốc cho những độc giả quen thuộc của Hà Thành ngọ báo, vốn quen với lối viết nhấn nha, kéo dài, nặng tính biền ngẫu, điển tích xưa nay. Ông bị chỉ trích nặng nề, lối văn bị gọi là văn cộc, văn nhát gừng, văn cứt dê .

Báo Độc Lập 1946-1955

Báo Cứu Quốc 1945-1955

Trong lịch sử báo chí Cách mạng Việt Nam, Cứu Quốc giữ một vị trí đặc biệt trong những tháng năm đặc biệt của lịch sử dân tộc. Trong số các cơ quan báo chí hiện nay, Cứu Quốc – Đại Đoàn Kết là tờ báo ra đời từ rất sớm, do chính các nhà cách mạng nổi tiếng của Đảng trực tiếp phụ trách như Trường Chinh, Lê Quang Đạo, Xuân Thủy…Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Cứu Quốc là tờ báo đầu tiên vinh dự được đăng những bài báo của Bác Hồ. Kể từ đó cho tới năm 1955, Bác Hồ đã viết và gửi đăng trên Cứu Quốc khoảng 400 bài với nhiều bút danh khác nhau.

Báo Tin Điễn 1946-1946

Link Google Drive trọn bộ: Zalo/Viber/Line: 0944625325

Công Luận Báo 1922-1939

Báo Sài Gòn 1933-1945

Báo Thời Thế 1940-1941

Báo Ngày Mới 1943-1954