Tóm tắt Năm 1863, Ngô Côn (sử nhà Thanh gọi là Ngô Á Chung) cầm đầu một nhóm tàn quân của Thiên Địa Hội, do bị nhà Thanh đánh đuổi đã chạy trốn sang Việt Nam. Từ đó bọn giặc Khách do Ngô Côn cầm đầu đã liên tục cướp phá tại các tỉnh dọc theo biên giới Việt-Trung, khiến cho quan quân cả hai nước phải đánh dẹp rất vất vả. Mãi đến năm 1869, Ngô Côn bị quân triều Nguyễn giết chết tại Bắc Ninh, nạn giặc Khách tại vùng biên giới Việt-Trung mới tạm yên. Sự quấy phá liên tục của các đám giặc cướp người Hoa đã gây cho Việt Nam nhiều tổn thất nặng nề, khiến cho triều đình nhà Nguyễn không thể tập trung được binh lực cả nước để đối phó với cuộc xâm lăng của thực dân Pháp tại Nam Kỳ. ABSTRACT In 1863, Ngô Côn (also Ngô Á Chung in Qing dynasty’s historical records) headed a group of remnants of “Heaven and Earth Society” army to flee to Vietnam after being driven away by the Qing army. Then, Chinese bandits led by Ngô Côn constantly pillaged provinces along Vietnam-China border, which made the military troops of both countries strenuously suppress them. Until 1869, Ngô Côn was killed in Bắc Ninh by the Nguyễn army, and the looting of Chinese bandits in the Vietnam-China border was temporarily terminated. The constant harassment of Chinese bandit troops had caused Vietnam great losses; as a result, the Nguyễn court could not mobilize entire Vietnamese combat troops to cope with the invasion of the French in Cochinchina (Southern Vietnam). Toàn văn: PDFhttps://www.mediafire.com/?hntqghhkmizgiq
