Từ việc tiếp cận các nguồn tài liệu lưu trữ liên quan đến quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, do chính quyền Việt Nam Cộng hòa dưới thời Ngô Đình Diệm ban hành (thường gọi là Đệ nhất Cộng hòa, 1955-1963), bài viết phác họa đôi nét về việc quản lý, khai thác và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa trong giai đoạn tiếp quản quần đảo này từ tay người Pháp sau Hiệp định Genève. Theo đó, trong giai đoạn này, quần đảo Hoàng Sa được chính quyền Việt Nam Cộng hòa tổ chức thành một đơn vị hành chính cấp xã - xã Định Hải thuộc quận Hòa Vang, tỉnh Quảng Nam. Việc bảo vệ an ninh-quốc phòng đầu tiên do lực lượng thủy quân lục chiến đảm trách, sau đó chuyển giao cho lực lượng bảo an. Về các hoạt động dân sinh, chính quyền cho kiện tồn lại Trạm Khí tượng Hoàng Sa được thành lập từ thời Pháp thuộc, xây dựng nhà xưởng, cầu cảng để khai thác tài nguyên thiên nhiên... Các hoạt động này là những bằng chứng vững chắc để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa theo tinh thần của công pháp quốc tế. ABSTRACThttps://www.mediafire.com/?hntqghhkmizgiq From approach to archives which were related to the Paracel Archipelago of Vietnam and promulgated by the Republic of Vietnam under Ngô Đình Diệm’s rule (often referred to as the First Republic, 1955-1963), the article briefly outlines the management, exploitation and protection of Vietnam’s sovereignty over Paracel Archipelago during the takeover of that archipelago from the French after the Genèva Agreement. Accordingly, at that stage, the Paracel Archipelago was arranged into a commune-level administrative unit by the government of the Republic of Vietnam; i.e. Định Hải Commune of Hòa Vang District, Quảng Nam Province. At first, the Vietnamese Marines Corps were charged with national defense and security, then the responsibility was transferred to local forces. About the social welfare activities, the government strengthened the Hoàng Sa Meteorological Station established during French colonial period, constructed factories and wharfs to exploit natural resources. Those activities are solid evidence to confirm Vietnam’s sovereignty over Paracel Archipelago in conformity with international public law. Toàn văn: PDF