Tóm tắthttps://www.mediafire.com/?hntqghhkmizgiq Từ trước đến nay, trống đồng Ngọc Lũ đã được đại đa số các nhà khảo cổ, các học giả trong nước và nước ngoài cho là trống đẹp nhất, giá trị nhất và có niên đại sớm nhất trong tất cả các loại trống đồng Đông Sơn. Bài viết này đưa ra một cách nhìn khác của tác giả về niên đại của trống đồng Ngọc Lũ. Theo đó, trống có niên đại sớm nhất chính là những chiếc trống có hình dạng nửa nồi nửa trống, hiện được giới khoa học tạm định danh là trống X. Nhóm trống có trang trí hoa văn hình học sơ sài, với vành hoa văn chim bay ngược chiều kim đồng hồ là trống chuyển tiếp giữa trống X và nhóm H1 theo cách phân loại của Heger như Ngọc Lũ, Hoàng Hạ, Sông Đà, Khai Hóa, Cổ Loa... Các loại trống này, vì hoàn mỹ và hoàn thiện hơn, nên phải ra đời muộn hơn, niên đại vào khoảng thế kỷ 3 - thế kỷ 2 trước Công nguyên. ABSTRACT So far, the Ngọc Lũ bronze drum has been regarded as the earliest and most beautiful, most valuable of all the Đông Sơn bronze drums by the majority of domestic and foreign archaelogists or scholars. This article gives a different perspective of the author on the date of the Ngọc Lũ bronze drum. Accordingly, the earliest is the drum with half-pot-half-drum shape, temporarily called “drum X” scientifically. The drum group decorated with sketchy geometric patterns and a group of waterbirds in flight counter-clockwise in the outermost panel is considered the transitional group between “drum X” group and drum group H1 in Heger’s classification, such as Ngọc Lũ, Hoàng Hạ, Sông Đà, Khai Hóa, Cổ Loa, etc... These drums are more flawless and perfect, so they must have appeared later, dating from the 3rd - 2nd century B.C. Toàn văn: PDF